Merhaba ben Taner Gültekin icmimarim yaklaşık 25 senedir profesyonel olarak proje ve uygulama firması olarak calismaktayim. Birçok villalar, hastahaneler, müzeler, oteller ve isyerlerin icmimarisini yurt icinde ve yurt disinda yaptim ve yapmaya da devam ediyorum.
Aynı zamanda da mesleğe olan saygımdan dolayıda icmimarlar odasının istanbul şube başkanlığınıda yurutmekteyim.
Profesyonel is yaşantımızda RETA mimarlik Ltd. ekibi olarak Bircok projemizde orman urunlerini, cok kullandik ve kullanmaya da devam ediyoruz.
Bu projelerde zemin döşemelerinde parke, rabita, lamine, yer tahtalarini ve laninat parkeleri, merdiven basamaklarında,duvar kaplamalarinda, banyo zemin kaplamalarinda lavabolarda,klozet kapaklarinda,mutfak tezgahlarinda ve evyelerinde özel tasarimlar yaratmak icin dis cephelerde ise gene ahsap urunlerinden imal edilen cephe kaplamasi olarak hem ic, hemde dis mekanlar icersinde kullanarak müşteri ve icmimar olarak karşılıklı başarılı sonuclar elde ettik.
Bu malzemelerden ve tecrübelerimizden biraz bahsedersek,
Ahsap kullanılarak yapilan mekanlarda hijyenik özelliği, sicakligi olan,biranlamda yasayan nefes alan, malzemeler kullanmakla o mekanlari daha sofistike, daha mekanla bireyi saran, yaşanası atmosferi olan yerler haline getirdik.
Ahsap kullanmamiz gereken yerlerde gerek musterilerimiz gerekse bizler bazen sunii alternatif malzemelerede yonelme gerekliligide dogmustur.
Suni olarak imal edilen urunler dogallari kadar basarili yapilmistir, bunlarda kullanilan imalat malzemeleri yenisi kesfedilene kadar guncel olmakta, gerek fiatlari gerekse renk ve doku (tekstur)leri ile kullanicilara farkli secenekleride sunabilmektedirler , bu suni urunler imal edilirken dogal malzemelerin olumsuz sartlari iyi irdelendigi icinde ,ornegin isi,ses ve su izolasyonu gibi onemli sorunlarida cozulmus olmasinin arti degerlerinide bunyesinde tasimaktadirlar. Ancak her yeni bir ürün olusurturulunca eski malzeme ve imalat tekniklerinin hükmü kalmamaktadir Buna en guzel ornek Laminant malzemelerdir. zamanında çokça kullanılan banyo ve mutfak gibi ıslak hacimlerde bile duvardan duvara olacak sekilde bolca kullanılmış bu suni malzemelerin imalat malzemeleri olan MDF ler degiserek HDF gibi digerinden daha artilari olan urunlere yerini birakmistir.
bu arada zamanin yasanmisligi ile benzer malzemerin modalarida gecmis ve zamanın çöplüğüne atılırken aynı zamandada yaşadığımız dunyaninda çöplüğüne katılmıştır.
Ornek ziftle yapistirilan masif parkelerin yada marley urunlerin artik yapilarda kullanilmadigi gibi.
Gerek imalat ,gerekse uygulama asamalarinda, Kimyasal katkilarla ve zift gibi yapistiricilar kullanilan bu tarz malzemeler ,adına doğada çok zor yok olan ve kansorojen maddeler diye tanımlarsak neden ekolojik anlamda bunlara yoneldik ? sorusunuda kendimize sormadan edemiyorum.
Demek ki cevre ve yasam bilinci belli bir evrim gecirdide diyebiliiz.
o halde uretim suresince ve son kullanici suresinde denetimi ile uygulayicilarin egitilerek bilinclendirmelere gereksinimine daha fazla ihtiyac duyulmalidir.
İste bu yüzden doğal malzemeleri gene kendi doğamızdan çıkartılarak çok az katkilarla imal edip ,kullanimi bitincede gene doğaya geri gonderebilecegimiz sekilde secmeliyiz. Bu cabalar ayni zamanda,Bir yandanda dogayimi bitiriyoruz? Sorusunu kendimize sormadan da edemiyoruz.
Kısaca slogan gibi “Dogadan gelip,dogaya donuyorlar “bu ahsap malzeme ler.
Parkeler, rabitalar, lamine ve Laminant parkeler, icmimarisi yapilan mekanlar içerisinde en çok kullanılan ahsap urunler arasında yer almaktadir.
Ahsabin soylulugu tarih boyunca mitolojik güzelliğiyle yüzyıllar boyunca sayısız insan topuluklarinda bazen bir heykel,bazen bir yemek Masasi tablasi ,bazende soyluluk simgesi saraylari ve saray yavrularini susleyen dekorasyon malzemesi olarak karsimiza çıkmaktadır, gunümüzde ise tasarımlarimiza hayat verecek malzemeler olarak kullanım ve işleme teknikleri acısındanda ahsap malzemeler en doğru yerini korumaktadir.
Zaman zaman moda olmus zaman zamanda yerini doğal olmayan imitasyon PVC ve Polyester katkili levhalar uretilmis olan yapay parkelerde kullanilmissada dogal malzemelerden uretilenler diye adlandiracagimiz urunlerle malesef kıyaslanmışlardir,
Ancak bu kıyaslamada her malzemenin ,farklı yerlerde, farkli tasarimcilarin elinde hayat bulmuş ve tasarımcının hayal gücüne,musterisinin ekonomisinede katki saglamistir. ta ki cevreci bilincine paralel olana dek
Her tur konsturiksiyonda uretilen,bir mobilya ögesi olarakta kullanilmis bu malzemeler ekonomikliginde ucuz mobilyalar uretiminede fayda saglamistir..
Doğal ahsap malzemelerden imal edilen tasarimlar ,gene kendi aralarinda moda olanları zaman zaman degiserek birisi digerinin önune çıkmıştır,
Yakin bir zamana kadar moda olan mekanlar icinde cila parlakliklari ile bilinen kusgozu ve gül kaplamali mobilyalar,markuteri teknikte yapilan mobilyalar, parkeler, kapilar.. vb. İthal agaclarla kaplamalar cokca kullanilirken, o donemi yansitan malzeme zenginlikleri olusurken, yapi konsturiksiyonundan, pencere dogramalarina, parke yerlerden, mutfak tezgahlarına, asansör kabin ici lambirileri imaledilmistir. (Artdeko stili orneginde oldugu gibi.)
Gene bugunku tanimlama ile tarihi evlerin hem icerlerinde hemde disarlarinda ahsaplar kullanilirken uzerlerinde ozel golemak cila uygulamalari ile zahmetli tekniklerle yuzeyler korunurken tamamen el emegi göznuru olan muhtesem eserler meydana getirilmistir.
İste o dönemlerdeki iç mekan tasarımlarda ormanlarimizin bitmiyecegi dusunulerek doğal ahsap malzemeler bolca yuklenilmistir.
Ceviz, Disbudak, maun agac kullanimi ise dünya üzerindeki en uzun ömürlü ve dayanıklı doğal masif ahsaplardan olmasindan kaynaklanirken ayni zamandada biraz önce belirttigim gibi zenginliğin statunun simge malzmesi olarakta anilmakta idi. Mobilyalarda dolaplarin o kavisli kapaklarinda, el oymasi aslan pencesi ayaklar, el oymasi ornemanlar (susler) cicek motifleri ile bezenerek bu statuyu ortaya koymaktaydi.
Takii ormanlar azalana ve yok olana kadar….
Yukarda bahsettigim bu doğal ahsap kullanimi gunümüzde atolyeden çıktığı gibi yani üzerinde çok fazla işlem yapmadan kullanilirken aynı zamanda da bu ahsaplara değişik boylarda kesilerek ebatlandirilmakta ve kalınlıklarda bize lazim olacak en az incelige kadar kalibre edilebilinmektedir.
Sonrasinda yuzeyi farkli teknik ve malzemelerle istenilen etki verdirilebilir hale gelmektedir.
Ayrıca Sert agaclar gibi daha yumuşak ve hafif olanları bir takım proseslerle boyayarak suni olarak renklendirme işlemleriyle enteresan ve ayni zamandada dekoratif ,kisiye ve mekanlara ozel tasarimlar yapma olanagi yakalanan urunlerde yapilmaktadir.
Gene yakın zamana kadar pahalı agaclardan imal edilen masif parkeler tercih edilirken agacin damarlar icersinde bulunan farklı renk ve cizgideki dokulardan faydalanilarak zeminlerde geometrik göbekler, şömine giydirmeleri ,kapi soveleri ,merdiven kupestelerinde kenar ornemanlari (süsleri ) ile ev ici hareketli mobilyalarda sehpa üstüleri yada masa tezgahlari gibi bircok mekanlarda sıkça kullanılmışti.
Parke kullanımları, konutlarda derinlik ve sicaklik kazandırmaları açısından tüm yapay malzemeler içerisinden siyrilarak günümüzün doğal malzeme kullanimi trendlerinde ayrı bir öneme sahiptir.
Bu malzemelerin kendi içindeki doğal düzensiz renkleri ve doğal desenlerin kombinasyonu tasarımcının istediği her turlu görsel etkiyi yaratırken başka bir mekanda bir benzeri daha olmayan bu uygulamalar kisiye ve mekana ozel ….son kullanimciya özgü avantajda sağlamaktadır.
Uyum, kombinasyon ve çeşitli tasarım sınırlamaları doğal ahsabin seçiminde ve uygulanmasıyla ahengi armoniyi sağlarken etrafında kullanılan seramik,mermer, duvarkagidi ,alcitavan designleri ile başarılı Uyum sağlandığı zaman çok basarili, guzel iç mekanlar oluşmaktadır, bu malzemeler in birbiriyle uyumlu ve dengeli kombinasyondaki ilişkininde mutlaka estetik oranlarda doğru şekilde kullanılması şarttır.
Dengeli doğru oranlarda kullanılmasında da icmimarin yeteneğini ve başarısını göstermektedir..
Tek basina ahsap dokusunun çok fazla yerde tekrar edilmesi estetik ve görsel dengeyi bozarak rahatsız edici bir ağırlık ta yaratabilir.
Birbirleriyle uymayan farklı görünümlere sahip ahsaplarin ,yan yana getirilmesi ise ciddi bir karmaşaya da yol açabilmektedir.
Doğal parke seçiminde etkili olan diğer kriterler ise malzemenin işlevselliği, dayanıklılığı, kullanım kolaylığı, hijyen özelliği, bakım gerektirdigini untmazsak doğal parkelerin kullanımları herzaman müşteriye yaptırılan masraf gibi gozuksede, zaman icersinde bu saydığım özelliklerinden ötürü kat ve kat geri donmektedir..
Mekanlarin fiziksel özellikleri ile yarisabilecek görsellikler kazanilmasida önemlidir.
Her parkedeki agacin dokusu, bir parmak izi gibidir,hicbir parça digerine benzemedigi için ufak nuanslarla mekanlar arası geçişlerde görsel akışı bozmayacak tercihler yapıldiginda son derece basarili sonuclar alinmaktadir.
İç mekan tasarımında en çok kullanılan doğal ahsaplar güzelliği yüzyıllardır herkes tarafından bilinen efsanevi bir malzemedir.
Artistik, sanatsal yönü ve dayanımı nedeniyle tasarımcılar tarafından sıkça tercih edilen bu malzeme, çok farklı renk ve doku seçeneklerine sahip olup Kir barınmasına müsaade etmeyecek kadar yoğun ve sık, aralarinda da (0) derz bosluklu kullanıldığında ise doğal parkeler içerisinde en hijyenik malzeme özelliğini on sıraya çıkartır. Bu özelliği sayesinde su ve ısıyı da geçirmemekte. Dokunuldugunda el ya da ciplak ayakla temasta yumuşak. İklim sartlarina ve isi farklarina gorede sert bir malzeme olduğundan iklim koşullarından ve ısı değişikliklerinden çok fazla etkilenmemektedir. Salon,yasam mekanlarinda ve banyolarda mekanın sıcaklığını uzun sure icinde saklamaktadir. Isıtma için alttan rezistans kabloları ile yerden isitma gibi sistemlere çok rahat kullanilabilinmektedir.
Ahsap parkeler, cila, çekiçleme ve kumlama ve asitlerle eskitme gibi çok farklı yüzey şekillendirme uygulamaları sayesinde zengin tasarım seçenekleri oluşturulmasına imkan veren bundan dolayi farkli tasarimlarda enrahat kullanım biçimlerine sahip.
Klasik ve rustik stillerdeki mekanlarda o tarzın ruhunu en iyi yansitabilme ozelligindedir.
Özellikle cila işlemi,asit yedirme,kumlama teknikleri sonrasinda kullanilacak olan ahsabin damarlarina uygulanacak renk ve damarları ortaya çıkararak inanılmaz yüzeyler yaratılmasını sağlamakta, Ayrıca tek bir tipte ya da farklı renk ve dokudakiler parcalarin biraraya getirilerek arkalarından farkli malzemeler katilarak mermer, seramik vb. birlestirmeler veolculendirmelerle ilginç yüzey desenleri kombinasyonlari oluşturulabilinmektedir.
Dogal ahsab malzemeleri icmimar meslektaslarimiz projelerinde doğru Kullanıcaklari yerleri bildikten sonra mobilyalardan, duvar ve zemin kaplamalarina kadar sınırsız denilebilecek bir cok yerde, yaratıcılıklarının kullanarak ve tamamlayici malzemesi olma özelliğinden faydalanarak kullanmaktadirlar.
Lamine parkelerden biraz bahsetmek istersek , yuzeyi ozel bir cilalama seklinden oturu dünya üzerindeki en uzun ömürlü ve dayanıklı parke malzemesi olarak bilinmektedir, Doğal olmasına rağmen şaşırtıcı şekilde homojen yapıda renk ve doku seçeneklerinde bulunmaktadır.
Bu malzeme mekana sıcaklık katarak bulunduğu yeri büyüleyici kılabilecek kadar modern ,minimalist stillerde etkileyici bir görünüme sahip kılmaktadır.. Ayrıca estetik değerinin yanında ısıyı izole etmesi; çizilme, sıcaklık ve asitli maddelere karşı dayanıklı olmasından dolayı mutfak zeminleri ile, yogun sirkulasyonu olan ic mekanlarda kullanilmasini gerektiren üstün yanlarından sadece birkaçıdir. Geniş zaman aralıklarıyla cila yapılması ise malzemeyi yenileyerek daha estetik bir görünüm kazandırmakta. Cokta tavsiye edilmez Ancak sert darbeler karşısında çatlaması ve özellikle gözenekli olanlarının leke tutmamasi avantajları arasında yer almaktadır.
Lamine parkeler dokusu gereği birçok türünde iki parçası arasında yüzey farklılığı olmamakta. Bu nedenle tekduzey görünümlerin elde edilmesinde idealdir. Bir diğer özelliği ise günışığının değişimine bağlı olarak farklı renklerde icindeki piriltilardan dolayida keyifli bir ortam algilanmasina yardimci olmaktadir.Bu nedenle cilanin mat yada parlak olmasi rengine ve dokusuna karar verilirken özellikle mekanın aydınlık düzeyinin göz önünde bulundurulması gerekmekte. Tavanlardaki çok yogun spot aydinlatmalarin zemin üzerine yansıması bize istemediğimiz yoğunlukta kontrolsuz ortam ışığı verirken o zemin üzerinde yürüyen kisilerinde tedirgin edecek göz yorgunluklarina neden olmaktadır.
Koyu tondaki ve yoğun dokulu parkeler, ortamı olduğundan daha karanlık ve küçük göstereceği bir başka dikkat edilecek unsurdur.. Ayrıca parke kullanılirken çok parlak ve pürüzsüz yüzeyler elde edilebilmekte. Üzerine gelen ışığı ve etrafındaki renkleri yansıtma özelliği sayesinde ise bu malzemeyle olumsuz ışık yansımaları yerine dinamik mekanlar yaratılmasıda sağlanmaktadır.
Kısaca zeminlerde parke kullanimlari iç mekanlarda kullanımları tum diger malzemelerde olduğu gibi bellibir üniversite egitimi almış icmimar meslektaslarimin kesfedecegi ve tercih edecegi malzemeler sıralamasında üst siralardaki yerini kesfedeceklerini ve tasarimlarindada kullanarak farklı ve iddialı mekanlar yaratacaklarına inanıyorum .
Y.Taner Gültekin
30.10.2012