Rusya’nın Uzak Doğu bölgesinden ihracatı yapılan tomruk miktarı Aralık ayında konulan yüzde 6,5 ihracat vergisiyle düşüşe geçti. Sistem gereği giderek artacak olan vergi oranı 2019’da yüzde 40’ı, 2020’de yüzde 60’ı ve 2021’de yüzde 80’i bulacak.
Vergi oranı tomrukların türlerine ve elde edildikleri bölgelere göre değişmekte. Bununla birlikte, ITTO (Uluslararası Tropikal Kereste Ticareti Örgütü) bültenine göre, işlemeye uygun bulunmayan tomruklar bu vergiden muaf tutulmakta ama bölgeye tanınan toplam ihracat izni yılda dört milyon metreküp olarak sınırlandırılmakta.
“Bu durum tomrukların çıkış hacmini kısıtlama amaçlı değil.”
Yeni gümrük kanunu ile Uzak Doğu Bölge’lerinde katma değer sağlayacak mallar üretmeye teşvik edilmekte.
Devlet Kalkınma Bankası’nın Kıdemli Başkan Yardımcısı Pavel Bilibin, “ Bu durum tomrukların çıkış hacmini kısıtlama amaçlı değil. Uzun vadeli bir kira anlaşmanız ve işleme tesisleriniz varsa, tomrukları daha düşük vergilerle ihraç edebilirsiniz, ama hiç yatırım yapmamışsanız, vergi oranları üç yılda neredeyse yüzde 80’i bulacak ki bunun anlamı da temelde başka seçme şansınızın olmaması.” dedi.
“Birçok şirketi yatırım yapmaya başladı.”
Lesprom Network’ün kurucusu ve CEO’su Alexey Bogatyrev, yeni vergilerin neticesinde, birçok şirketin fabrika ve panel tesisleri gibi işleme tesislerine yatırım yapmaya başladıklarını belirtiyor.7
100.000 ton kapasiteli “pelet tesisi”
Alexey Bogatyrev, yabancı şirketlerin, Rusya’nın Uzak Doğu Bölgesi’nde bulunan kereste işleme tesislerine yatırım yapmaya başladıklarını da sözlerine ekliyor. Örneğin, bir Kore şirketi olan POSCO DAEWOO geçtiğimiz günlerde Vladivostok’ta 100.000 ton kapasiteli bir pelet tesisi kurma planını açıkladı.Yeni yatırımların sayısının daha da artması beklenmekte.
Uzun vadeli kredi
Kalkınma Bankası, diğer birçok ticari bankadan farklı olarak, 15 yıla kadar varan dönemler için uzun vadeli proje finansmanı sağlamakta. Tabii ki krediler, üzerinde anlaşmaya varılan faiz oranlarında geri ödenmek zorunda, ancak borç alanlar uzun bir ödeme vadesine sahip oluyorlar.
Bilibin, “Son zamanlarda dokuz projeye proje finansmanı sağladık ve bunların çoğu işleme tesisleri, diğerleri ise MDF (Orta Yoğunluklu Lif Levha), OSB (yönlendirilmiş yonga levha) ve LVL (Lamine Kaplama Kereste) üreticileri. Bazı kereste fabrikalarını da yüzde 100 destekliyoruz.” dedi.
Tomruk ihracatının yüzde 66,2’si Çin’e
2017 yılında, Rusya’nın toplam tomruk ihracatı yüzde 3.2 oranında azalarak 19.44 milyon metre küpe geriledi. Çin’e yapılan tomruk ihracat miktarı 12.87 milyon metre küpü (% -0.8) buldu. Çin, Rusya’nın toplam tomruk ihracatının yaklaşık yüzde 66,2’sini oluşturmakta.
Bogatyrev verdiği beyanatta ayrıca, “Çin’li alıcıların Rusya’nın Uzak Doğu Bölgesi’nde ağaç işleme işlemlerine yatırım yapmaya veya Rusya’dan biçilmiş kereste alımına geçmelerini beklemekteyim.” dedi.
Tomruk ihracatı şartı
Bir Rus firmasının tomruk ihracatı gerçekleştirmeye hak kazanabilmesi için, toplam ihracatının en az yüzde 20’sinin, değerli ahşap ürünlerden oluşması gerekiyor. 1 Ocak 2019 itibarıyla, bu oran en az yüzde 25 ve 1 Ocak 2021 itibarıyla en az yüzde 35 olmak zorunda.
Ancak, Şanghay Kereste Ticaret Birliği-Ulusal Sert Ahşap Konseyi’nden James Xu, Rusya’nın Kuzey Amerika ve Yeni Zelanda gibi rakip firmalara pazar payını kaptırabileceği konusunda Rusya’ya uyarıda bulundu.
Çin Gümrük Müsteşarlığı’nın sunduğu veriler, Rusya’dan ithal edilen yumuşak ağaç kerestesinin Çin pazarına hakim olduğunu ve yıllar boyunca miktarının artmakta olduğunu göstermekte.
2017 yılında ortalama fiyat, her yıl yüzde altı artışla, metreküp başına 83 ABD doları olarak gerçekleşti.